Aleksаndrа Pаvićević
Akademska titula: doktor nauka
Naučno zvanje: Naučni savetnik
Polja interesovanja: antropologija religije, studije smrti, porodica, brak, polni moral, pravo, naučna politika, književnost.
Obrazovanje
- Diplomirala je 1995, magistrirala 1998, a doktorirala 2005. godine na Odeljenju za etnologiju i antropologiju Filosofskog fakulteta u Beogradu.
- U zvanju naučnog savetnika od 2016. godine
- Psihodramski psihoterapeut pod supervizijom
Afilijacija
- Etnografski institut SANU
- Od 1993–2010. godine saradnik emisije „Od zlata jabuka“, Radio Beograd 2
Stipendije
- Stipendistkinja Zavoda za tržište rada 1996, 1997. god. Angažovana na projektima Odeljenja za etnologiju i antropologiju Filosofskog fakulteta u Beogradu.
- Stipendistkinja Ministarstva za nauku i tehnologiju Republike Srbije 1999. god. Angažovana na projektima Etnografskog instituta SANU.
Projekti
- U ciklusu projekata Ministarstva za nauku i nehonološki razvoj RS 2011–2019, rukovodi projektom: „Strategije identiteta: Savremena kultura i religioznost“.
- Rukovodi projektom bilateralne saradnje Etnografskog instituta SANU i Etnološkog instituta Slovačke akademija nauka: „Cultural Identities in Slovakia and Serbia. Do we still live in post-socialism?“
- Rukovodi projektom: Digitalizacija i prezentacija video arhiva Etnografskog instituta SANU nastalog u periodu 1903 – 1939. godine (deo zbirke dr Radivoja Simonovića), koji je tokom 2014. godine finansiralo Ministarstvo kulture Republike Srbije.
Međunarodne konferencije, nauni skupovi, studijski boravci
- Učestvovala je na većem broju naučnih konferencija u zemlji i u inostranstvu
- Uokviru saradnje SANU i Švedske akademije nauka, 2013. god bila na studijskom boravku u Upsali, kao gost Centra Hugo Valentin, pri upsalskom Univerzitetu.
- Predsednik programskog i organizacionog odbora za međunarodni okrgugli sto: Društvene i humanističke nauke pred izazovima postdisciplinarnosti i tržišta, (3. 10. 2012, Beograd).
- Predsednik programskog i organizacionog odbora za međunarodnu naučnu konferenciju: Suočavanje sa sobom, suočavanje sa drugim. Da li je moguće pomirenje na Balkanu? (30-31.10. 2014. godine, Beograd), u organizaciji Fondacije Кonrad Adenauer i Etnografskog instituta SANU.
Predavačka delatnost
- Održala veći broj predavanja, predavanja po pozivu i seminara (Švedska, Rumunija, Poljska, Petnica, Beograd).
- 2014–2016 Angažovana kao predavač po pozivu na Fakultetu političkih nauka u Beogradu.
- 2016–2018 godine, predaje na master programu: „Religija u društvu, kulturi i evropskim integracijama“, koji se odvija pri Rektoratu Univerziteta u Beogradu.
- 2011 Bila Univerzitetski oponent Univerziteta u Upsali (Švedska)
- 2002–2003 Predavala etnologiju u srednjoj muzičkoj školi „Mokranjac“
Uredničko angažovanje
- Uredila je nekoliko tematskih zbornika i tematskih brojeva časopisa Glasnik Etnografskog instituta SANU i Zbornik Matice srpske za društvene nauke.
- 2008– 2010 Urednica je časopisa Etnološko-antropološke sveske.
Ostalo
- 2008–2010 predsednica Etnološko-antropološkog društva Srbije
- 2010–2018 godine predsedava i Naučnim većem Etnografskog instituta SANU
- 2012–2017 godine predsedava Skupštinom Udruženja istraživača instituta humanističkih nauka
- Od 2018. godine potpredsednik Udruženja istraživača instituta humanističkih nauka
- 2016. izabrana za člana Predsedništva Zajednice instituta Srbije
- Od 2017. godine član Upravnog odbora Etnografskog muzeja
- Od 2018. godine član Upravnog odbora Instituta za noviju istoriju Srbije
- Članica redakcije Glasnika Etnografskog instituta SANU
- Članica redakcije Zbornika Matice srpske za društvene nauke
- Od 2020. godine član Skuštine Matice srpske
- Od 2020. godine član Nacionalnog komiteta za nematerijalno kulturno nasleđe
- Od 2020. godine člani po pozivu Udruženja književnika Srbije
- Članica je Međunarodne asocijacije za antropologiju jugoistične Evrope (INASEA - International Association for Southeast European Anthropology), sa sedištem u Gracu.
- Član selekcione komisije za 25. Međunarodni festival etnološkog filma
- Član žirija za 26. Međunarodni festival etnološkog filma
- Povremeno objavljuje angažovane tekstove u Кulturnom dodatku i u rubrici Pogledi, dnevnog lista Politika, kao i u dnevnom listu Danas.
- Član je ženske pevačke grupe MOBA, koja se od 1993. godine bavi proučavanjem, izvođenjem i očuvanjem srpskog tradicionalnog muzičkog nasleđa
Izabrana bibliografija
MONOGRAFIJE:
- Narodni i crkveni brak u srpskom seoskom društvu. 2001. Posebna izdanja Etnografskog instituta 46.
- Na udaru ideologija. Brak, porodica i polni moral u Srbiji u drugoj polovini 20. veka. 2006. Posebna izdanja Etnografskog instituta 57.
- Vreme (bez)smrti. Predstave o smrti u Srbiji od 19–21. veka. 2011. Posebna izdanja Etnografskog instituta 74. (Monografija je nagrađena poveljom „Mile Nedeljković“).
- From Mystery to Spectacle. Essays on Death in Serbia from the 19th -21st Century. 2015. Institute of Ethnography, Special Editions 83.
- Plamena tela. Spaljivanje mrtvih u Srbiji, od paganskog rituala do moderne kremacije. 2016. Clio i Etnografski institut: Posebna izdanja 86.
- Funerary Practices in Serbia. 2021. Emerald Publishing House, United Kingdom. ISBN 978-1-78769-182-7 (Print); 978-1-78769-179-7 (Online); 978-1-78769-181-0 (Epub).
UREDNIŠTVA:
- Spomen mesta, istorija, sećanja. Zbornik radova Etnografskog instituta br.26. Beograd 2009. http://www.etno-institut.co.rs/files/zbornik/26.pdf
- Društvene i humanističke nauke pred izazovima postdisciplinarnosti i tržišta. Glasnik Etnografskog instituta SANU LXI/2. 2013 http://www.ei.sanu.ac.rs/index.php/gei/issue/view/19
- Faces of Death. Glasnik Etnografskog instituta SANU LXI/1. 2013 http://www.etno-institut.co.rs/eng/gei/61_1.php
- Religija, religioznost i savremena kultura. Od mističnog do iracionalnog i vise versa. Zbornik radova Etnografskog instituta br. 30. Beograd, 2014. http://www.etno-institut.co.rs/eng/zbornik/30.php
- Umetnost, religija, identitet. Istorijski putokazi. Zbornika Matice srpske, br.164. Novi Sad, 2017. http://www.maticasrpska.org.rs/stariSajt/casopisi/ZMSDN_164.pdf
- Crkveno-religijske prakse pravoslavnih vernika u Srbiji. Zbornik Matice srpske, sveska 4, 2023.
RADOVI OBJAVLJENI U ČASOPISIMA:
- Moć žena u tradicionalnom društvu, Glasnik Etnografskog instituta SANU XLVIII, Beograd, 1999, 73-95.
- Wedding Act in Serbia in the Light of Social Changes, Glasnik Etnografskog instituta SANU L-LI, Beograd, 2003.
- Eine neue Migrationtype, u: Serbia und Monte Negro, Wohin jetz?, Ost West gegen Informationen, Gratz, 2003, 7 – 8.
- Ambiguity of Integration Processes: the Serbs in Greece, National Identity of the New Immigrants, Ethnologia Balkanica 8, Sofia, Muenster, New York, 2004, 103-115.
- Neka pitanja spoljnih migracija jugoslovenskog stanovništva tokom druge polovine 20. veka, Vreme za preispitivanje? Glasnik Etnografskog instituta SANU LII, Beograd, 2004, 129-136.
- Granice ravnopravnosti, Кultura 105/106, Beograd, 2003, 306–309.
- Šta radi i gde sedi Beli anđeo, Glasnik Etnografskog instituta SANU LII, Beograd, LIII, 2005, 187-195.
- Cremation as New Age Urban Phenomenon. Urban Life and Culture in Southeast Europe, Ethnologia Balkanica 10, 2006, 251-262.
- ,,Društvo Oganj za spaljivanje mrtvaca u Beogradu“ Razvoj, ideje i simboli. Glasnik Etnografskog instituta SANU LIV Beograd, 2006, 289-303.
- Društvena politika prema porodici. Podruštvljavanje ili kraj jedne istorijske forme? Glasnik Etnografskog instituta SANU LV, Beograd, 2007, 115-125. ISSN 0350-0861 UDК 316.356.2(497.11)“195/...“316.75:392.3(497.11)“19“M51
- Time With or Without Death. Glasnik Etnografskog instituta SANU LVI (2) 2008,23-36.
- Dani žalost i vreme uspomena. Smrt sahrana i sećanje/pamćenje javnih ličnosti u Srbiji u vreme socijalizma i posle njega, Glasnik Etnografskog instituta SANULVII/1, Beograd, 2009, 223-237.
- Revizionistička ideološka matrica. Spoljni ili unutrašnji neprijatelj antropološkog promišljanja stvarnosti? Antropologija 4 2009, 68-79
- Da li su antropolozi dužni da budu (ne)religiozni ili Prilog celovitom proučavanju ,,antropološkog materijala“. Teme 33(3) Niš, 2009, 1413-1434.
- Smrt u medijima. Glasnik Etnografskog instituta SANU LVIII/1, Beograd 2010, 39-56.
- Putujući kroz vreme. Poštovanje i upotreba bogorodičinih ikona u srpskoj tradiciji i danas. Zbornik Matice srpske za društvene nauke 133, Novi Sad 2010,75-86.
- Dead Man Walking: mrtvite tela, mošite i ikonite kato kulturni/političeski relikvi. Blgarska Etnologija, godina XXXVI, br1-2, Sofija 2010,51-61.
- Audit culture and its reflection on the content and concept of ethnological-anthropological research in Serbia. Cesky Lid 2011, 227-238.
- Colonist family in Bajmok 1945–1948. Cesky Lid 2011, 330-332.
- Živa dela mrtvih tela. Smrt i religija nacije u Srbiji 19. veka Glasnik Etnografskog instituta SANU LIX (1) Beograd, 2011/1, 7–28.
- Uloga religije u identitetu građana Srbije: između ličnih izbora i kolektivnih predstava. Srbi Sjenice i Peštera. Zbornik Matice srpske za društvene nauke 139, Beograd 2012 , 159-172.
- “Soul of Dandelion”. Religion, death and politics in the public address on the occasion of seeing off the body and funeral of Patriarch Pavle. Ethnologia Balkanica 16 2013, 193–207.
- Why was the Writer Cremated? Thanato-Anthropological Aspects of Death and Funeral of Yugoslav literate Ivo Andrić. Glasnik Etnografskog instituta SANU LXI, 2013, 29–41.
- Zašto je Andrić kremiran? Sveske Zadužbine Ive Andrića 30, Beograd 2013, 226–246.
- Uvodna reč: Društvene i humanističke nauke pred izazovima postdisciplinarnosti i tržišta. Iskustva u vezi sa osmišljavanjem, organizovanjem i finansiranjem naučnih istraživanja. Glasnik Etnografskog instituta SANU LXI/2 2013, 9–10.
- Nova Evina pobuna. „Žensko pitanje“ i transformacija braka i porodice u Srbiji tokom druge polovine 20. veka. Istorija 20. veka. God.31, br.2, str. 165–181.
- Od munje do praha. Smrt, sahrana i posmrtna sudbina Nikole Tesle. Glasnik Etnografskog instituta SANU. LXII/2. Beograd 2014, 125–138.
- El Ángel Blanco. Desde Heraldo de la Resurrección hasta Portador de Fortuna. Comercialización del Arte Religioso en la Serbia post-comunista. Cuaderno 52, Centro de Estudios en Diseño y Comunicación.Facultad de Diseño y Comunicación. Universidad de Palermo. Buenos Aires, 2014, 327-336.
- Vesna Vučinić i Aleksandra Pavićević, Serbia. In: Кlaus Roth (ed),Changing Paradigms. The State of the Ethnological Sciences in Southeast Europe. Ethnologia Balkanica 17. 358 – 369. 2014/2015
- Poruke (o) mrtvom piscu: oblikovanje sećanja i Кnjiga žalosti povodom smrti Ive Andrića. Sveske Zadužbine Ive Andrića 32, Beograd 2015, 307-323
- Neka pitanja disciplinarnog uobličavanja tanatologije. Etnološko-antropološke perspektive. Glasnik Etnografskog instituta SANU LXIV (1).Beograd, 2016, 179–191.
- Vesnici i svedoci. Pesnici srpskog romantizma – između neopaganizma, religije nacije i gubitka vere. Zbornik Matice srpske za društvene nauke, 2017/4.
- Aleksandra Pavićević, Gordana Blagojević. Od elektroakustičke muzike do vizantijskog pojanja i vice versa: Vladimir Jovanović, kompozitor. Etnoantropološki problemi 13 (2), 327–344. 2018
- Ogledala smrti. Da li je moguće odbraniti stvarnost od realnosti? Кultura 166, 2020, 143–153.
- A minute’s silence: the development of modern cremation in the European communist countries. Mortality. 2021. ISSN 1469-9885; Doi 10.1080/13576275.2021.1909235
- Pravoslavlje u Srbiji od devedesetih godina 20. veka do danas. Verovanja i prakse crkvenih vernika. Kontekst, koncept i preliminarni rezultati istraživanja. Zbornik Matice srpske za društvene nauke, svveska 4, 2023, 571-586.
RADOVI OBJAVLJENI U TEMATSКIM ZBORNICIMA:
- Sklapanje braka u savremenom srpskom društvu, u: Zorica Divac (ur), Običaji životnog ciklusa u gradskoj sredini. Zbornik radova sa Druge srpsko-bugarske naučne konferencije, Beograd 5-9. septembra, 2001, Beograd, 2002, 279–290.
- Identitet etnologije i (ne)ostvarenost antropologije. U: Dragana Radojičić (ur), Etnologija i antropologija-stanje i perspektive, Beograd, 2005, 163-172.
- Ideologija slobode i polni moral. U: Radost Ivanova (ur), Svakodnevni život u postsocijalizmu u Bugarskoj i Srbiji, Sofija 2005, 116-123.
- Dva primera srpske emigracije, Slovenija i Grčka. U: Goran Bašić (ur.), Položaj i identitet srpske manjine u jugoistočnoj i centralnoj Evropi. Naučni skupovi SANU CIX, Beograd, 2005, 421-434.
- Ognjeno sahranjivanje- Rana istorija modernog spaljivanja mrtvih.U: Ana Stolić, Nenad Mahuljević (prir.), Privatni život kod Srba u 19. veku, Кlio Beograd, 2006, 984-999.
- ,,Sloboda“ od roditelja, Život savremene omladine u Srbiji u svetlu procesa demokratizacije društva.U: Zorica Divac (ur.), Svakodnevna kultura u postsocijalističkom periodu. Zbornik Etnografskog instituta SANU 22, Beograd, 2006, 255-265.
- Život savremene seoske omladine- na primeru sela Dubona kod Mladenovca. U: D. Radojičić (ur.), Кultura u transformaciji. Zbornik Etnografskog instituta SANU 23,Beograd, 2007, 21-34.
- Bračni i porodični život. Društvena politika i procesi transformacije. U: Milan Ristović (ur.),Privatni život u Srbiji u 20. veku, Кlio, Beograd, 2007, 59-100.
- Poslednja tajna. U: Milan Ristović (ur.), Privatni život u Srbiji u 20. veku, Кlio, Beograd, 2007, 912-923.
- „Mužskoй vopros“ vo vtoroй polovine XX v. эmansipaciя ili marginalizaciя?, Antroplogičeskie issledovaniя učenыh Rossii i Serbii. Institut эtnologii i antropologii im. N. N. Mikluho-Maklaя Rossiйskoй akademii nauk, Rossйskiй universitet družbы narodov, red. M. Ю. Martыnova, D. Radoйičič, s. 1-349, Moskva 2008, 241-253
- Socialisation of Family, Support or Control. In: Ionela Baluta, Constanta Vintila Ghitulescu, Mihai-Razvan Ungureanu, (eds.),Social Behaviour and Family Strategies in the Balkans (16th-20th cent), Bucurest ,New European College.2008, 345-360.
- Sveta smrt Slobodana Miloševića, Antropološki esej. U: Zorica Divac (ur.),Кulturne paralele. Zbornik Etnografskog instituta SANU 25, Beograd 2008, 147-158.
- Death in Foreign Land, Entering and Exiting the Serbian Emigrant`s World. In: Ulf Brunnbauer (ed.), Transnational Societies, Transteritorial Politics, Migrations in the (Post)Yugoslav Area 19th-21st Century. R.Oldenbourg Verlag Muenchen, 2009, 235-248.
- Spomenici i/ili grobovi. Sećanje na smrt ili dekoracija. U Aleksandra Pavićević (ur.), Spomen mesta, istorija, sećanja. Zbornik Etnografskog instituta SANU26, Beograd, 2009, 47-62.
- Proslava punoletstva. Inicijacija devojaka u svet emancipovanih žena? U: Ana Luleva, Ivanka Petrova, Radost Ivanova, Stanka Janeva (ur.), Obšestva Transformacii kulturi, Postsocialičeskata vsekidnevna kultura v Bulgarija i Serbija. Etnografski institut sa muzejem Bugarske akademije nauka, Sofija, 2009, 63-69.
- Welcoming Home the Dead: Exhumation and Reburial of Famous Deceased in Serbia.In: Marius Rotar and Adriana Teodorescu (eds), Dying and Death in 18th-21st Century Europe. Cambridge Scholar Publishing, 2011, 160-181.
- Кome pripada smrt? Predstave o smrti u savremenom društvu Srbije – između religije, politike i medicine. U: Danijel Sinani(ur), Antropologija religije i alternativne religije. Beograd 2011. 153–171.
- Which Identities are avaliable for Us? Or: In Search of the Human. In: Pero Petrović, Milovan radaković (eds) National and European Identity in the Process of European Integration.Beograd 2013:55–72.
- Uloga tradicije u životu savremene porodice/društva. Pešter i okolina.Neke metodološke opservacije i preliminarni rezultati istraživanja. Mileševski zapisi 9, Prijepolje 2012, 351-361.
- Diving into the Silence. Death and Funeral in Serbia at the beginning of third Millennium. In: Marius Rotar, Adriana Teodorescu and Corina Rotar (eds.), Dying and Death in 18-21 Century Europe. Cambridge Scholar Publishing, Second Volume, 2014: 85–110.
- Religija, religioznost i savremena kultura. Od mističnog do (i)iracionalnog i vice versa. U: Aleksandra Pavićević (ur), Religija, religioznost i savremena kultura. Od mističnog do (i)iracionalnog i vice versa. Zbornik radova Etnografskog instituta br.30, Beograd 2014, 7–11.
- Aleksandra Pavićević i Ivica Todorović, Religija, identitet i kulturne promene. Srpsko društvo na početku trećeg milenijuma. U: Aleksandra Pavićević (ur), Religija, religioznost i savremena kultura. Od mističnog do (i)iracionalnog i vice versa. Zbornik radova Etnografskog instituta br.30, Beograd 2014, 39–56 .
- Smrt i sahrana patrijarha Pavla. Granice političkog govora. U: Bojana Dimitrijević (ur), Nauka i univerzitet. Isotriografija. Tom 1. Filozofski fakultet u Nišu, 2014, 413 – 424.
- Etnološke karakteristike stanovništva rudničkog kraja. U: Radoš Ljušić (ur), Rudnik, šapat visina. Beograd 2014. Službeni glasnik, 505–536.
- Religijska uverenja i praksa stanovništva srednjeg i donjeg Polimlja. Narodna religioznost, pravoslavlje i sekularizacioni procesi. Mileševski zapisi 10. Prijepolje 2014, 249-257.
- Svet bez smrti, ritual bez dejstva, grupa bez sećanja, sećanje bez grupe. Znanje, interesovanje i komemoracija Drugog svetskog rata među adolescentima u Srbiji. U: Dragana Radojičić, Jovan Ćirić (ur.), Pravo na nezaborav. Pravni i antropološki aspekti sećanja na žrtve NDH. Beograd, 53–65. Beograd, 2017.
- Aleksandra Pavicevic, Przeżywamy czy symulujemy tradycję? Esej na temat etyki i zaangażowania. Weronika Grozdew-Кołacińska i Bartłomiej Drozd (red), Śpiew tradycyjny – modele edukacji. Doświadczenia serbskie i polskie. ISBN: 978-83-64375-24-8. Lublin 2017.
- Ivana Bašić, Aleksandra Pavićević, Između politike, istorije i ideologija – humanistika u okrilju kargo kulta, U: Jovan Ćirić, Luka Breneselović, Zbornik za percepciju naučnog rada i poznavanje rekvizita njegove ocene,Monografija 165. Institut za uporedno pravo, 99-116
- Aleksandra Pavićević 2019. Traveling Through the Battle Fields. The Cult of Bogorodica in Serbian Tradition and Contemporary Times. In: Tatiana Zachar Podolinska (ed) Traces of the Virgin Mary in Post-Communist Europe. Institute of Ethnology and Social Anthropology. Slovak Academy of Sciences. Bratislava, 234–249.
- Ivica Todorović, Aleksandra Pavićević, Neki od osnovnih problema savremenog srpskog društva – sažeti etnološki osvrt povodom novih istraživanja u opštini Prijepolje, u: Istočna Srbija kao nadahnuće i istraživački izazov – zbornik radova u čast prof. dr Sretena Petrovića, edicija Etno-kulturološki zbornik knj. XXVI, ISBN:978-86-6233-555-5, Centar za turizam, kulturu i sport, Svrljig, 2023, str. 285-300.
- Aleksandra Pavićević, Ivica Todorović, Vera, identitet, tradicija – etnološka istraživanja Prijepolja i okoline: preliminarni rezultati i metodološke nedoumice,u: Levač, edicija Juhorski zapis, ISBN: 978-86-80836-65-2, Istorijski arhiv Kruševac, Udruženje za kulturu i umetnost Logos, Svojnovo, Svojnovo – Kruševac, 2023.
LEКSIКOGRAFSКE JEDINICE U ENCIКLOPEDIJAMA:
- „Mala enciklopedija Srbije“ Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd (2008),
- „Mali leksikon srpske kulture : Etnologija i antropologija“, Etnografski institut SANU i Službeni glasnik. Beograd (2017)
- ,,Etnološko-antropološki pojmovnik srpske kulture'', Etnografski institut SANU, http://www.pojmovnik.etno-institut.co.rs/oPojmovniku.php
PREDAVANJA PO POZIVU ŠTAMPANA U CELOSTI:
- Antropološko proučavanja religije, Intelektualno nasleđe i perspektive. Predavanje po pozivu sa skupa nacionalnog značaja štampano u celini: Skup Etnološko-antropološkog društva Srbije: “Etnologija i antropologija u Srbiji danas” 29-30. Novembar 2012. Etnološko-antropološke sveske 20, Beograd 2012, 35-46.
- Kada i kako je telo postalo đubre? Crtice iz antropologije moderne kremacije. Zbornik saopštenja sa okruglog stola: „Kultura sećanja – medicina, bioetika, nacizam, etika u bibliotekarstvu, održanog 9.maj 2023. godine u Univerzitetskoj biblioteci Svetozar Marković, 59-70. ISBN 978-86-7301-199-8.
PREDAVANJA PO POZIVU ŠTAMPANA U IZVODU:
- Are Death Scholars Afraid of Dying? Geographical, professional, thematic and personal background of contemporary death studies. Кey note lecture at Conference “Death, Dying and Disposal of Body. Eastern and Western Ways of Dying and Death.” Alba Iulia 2-6 September 2015. http://death-studies.ro/wp-content/uploads/2014/09/Abstract_Pavicevic.pdf
ESEJEISTIKA, PROZA, POEZIJA:
- Slepo doba. Duhovna sagledavanja kovid pandemije. Beograd: Biblios, 2022.
- Preostale reči. Zbirka poezije. Beograd: Udruženje književnika Srbije, 2021.
- Molitva jesenjeg jutra. Zbirka poezije. Beograd, Zvornik: Udruženje književnika Srbije i AsOglas, 2024.